Vaak schrijf ik over het buitenland. Deze keer wil ik het graag met je hebben over Nederland.
Je weet waarschijnlijk dat wij bootvluchtelingen op de Middellandse Zee helpen. Wij redden hen uit wrakke bootjes, geven hen de nodige medische verzorging en – niet onbelangrijk – liefdevolle zij het kortstondige aandacht, en dragen hen vervolgens over aan de Italiaanse autoriteiten.
Kritiek en controverse
Deze hulpoperatie wekt steun en aandacht maar ook kritiek en controverse. Ik heb een tiental brieven van donateurs ontvangen, enkelen daarvan zeiden hun steun aan ons op. Journalisten vragen mij of wij nog wel neutraal zijn. Arnold Karskens, oorlogsjournalist, wil zelfs een rechtszaak tegen ons beginnen. Op Twitter krijg ik soms de wind van voren. Kortom, er zijn vragen, er is kritiek, er zijn mensen het met ons oneens. En dat vind ik meer dan prima. Want het is een gevoelig onderwerp dat veel mensen raakt. Ik zou eerlijk gezegd juist teleurgesteld geweest zijn als er geen reuring omheen zou zijn ontstaan. Maar ik ben er steeds meer van overtuigd dat dit project de juiste keus was.
Want uiteindelijk bestaan wij, als Artsen zonder Grenzen, om toegang te verkrijgen tot conflicthaarden om dáár mensen te helpen maar óók om pal te staan voor het recht van ieder mens om conflicten zoals die in Syrië en Somalië te ontvluchten als het leven daar niet langer mogelijk is. En juist dit recht op vluchten staat enorm onder druk. Want als niet ieder land daaraan een evenredige bijdrage levert door het verlenen van asiel, komt de last en verantwoordelijkheid bij slechts een paar landen terecht. Zoals Jordanië, Iran, Turkije en Duitsland, en die zullen van de weeromstuit hún grenzen gaan sluiten.
Domino-effect
Dit domino-effect zien wij nu al gebeuren. Het sluit mensen op in uitzichtloze conflicten. En dus kunnen en mogen wij niet voorbijgaan aan het asieldebat in Nederland, in Duitsland of in Engeland. Dat wil overigens niet zeggen dat wij vinden dat iedereen het recht heeft op asiel; dat is voorbehouden aan diegenen die onderdrukking, geweld of oorlog ontvluchten. Het betekent ook dat we andere landen moeten gaan aanspreken: het kan niet zo zijn dat bijvoorbeeld de Syrische vluchtelingencrisis alleen een aangelegenheid is van de omliggende landen én (ook een beetje) van Europa. De VS heeft slechts enkele duizenden Syriërs asiel verleend, om nog maar te zwijgen over Brazilië, India en China.
Elk land moet méér doen. Wij in Nederland ook. En ik zoek daarbij jouw actieve bemoeienis, vooral ten aanzien van het politieke debat in Nederland. Want ons werk voor Syriërs, Somaliërs en Afghanen dáár heeft alles te maken met het asielbeleid híer.
Arjan Hehenkamp,
directeur Artsen zonder Grenzen
September 2015
Op 3 september publiceerden 6 organisaties, waaronder Artsen zonder Grenzen, het manifest 'Save their souls' met een oproep aan de Nederlandse bevolking om zélf in actie te komen.
