In beeld: 1 jaar onze coronahulp wereldwijd

In januari ging ons eerste coronaproject van start. We hebben onder andere beschermende kleding aan het Jinyintan-ziekenhuis in de Chinese provincie Hubei gedoneerd. En aan de vrijwillige ambulancedienst St John in Hongkong.

In steeds meer landen werd melding gemaakt van het coronavirus (COVID-19). Het was dan ook essentieel om voorbereidingen te treffen om verdere verspreiding te beperken. In februari zijn onze teams door Zuidoost-Azië gereisd om te zien hoe wij hieraan bij konden dragen. Ook hebben onze teams voorlichting gegeven aan kwetsbare groepen in Hongkong. ‘We spreken straatvegers, vluchtelingen, asielzoekers en bijvoorbeeld mensen met een visuele beperking,’ vertelde Karin Huster, onze projectcoördinator in Hongkong. ‘We delen de laatste informatie en nog belangrijker: we staan klaar om te luisteren en vragen te beantwoorden. Angst verspreidt zich vaak sneller dan een virus. Op deze manier voorkomen we paniek.’

Tegen maart verspreidde het coronavirus zich door heel Europa. Onze teams hebben destijds hulp verleend in landen waar we zelden actief zijn, zoals in Spanje, Italië en Frankrijk. We hebben hulp geboden in 795 verzorgingshuizen en 60 ziekenhuizen. Hierdoor kregen duizenden mensen de medische zorg die dringend nodig was. In verpleeghuizen hebben we het personeel ondersteund met voorlichting, beschermende maatregelen en infectiebeheersing. Zo voorkomen we verdere coronabesmettingen binnen de centra. Ook hebben we advies over de verzorging van coronazieken geboden.

Noord-Amerika werd in april zwaar getroffen door het coronavirus. Onze teams hebben onder andere medische hulp geboden aan de inheemse Canadese bevolking in afgelegen gebieden. Ook hebben ze ervoor gezorgd dat daklozen in New York hun handen kunnen wassen. Voor hen is het extra moeilijk om zichzelf te beschermen tegen het coronavirus. ‘Waar moeten ze douchen of hun handen wassen als de openbare toiletten en andere voorzieningen gesloten zijn?’ vertelde onze hulpverlener Carrie in New York. In Manhattan hebben onze teams daarom destijds een douchetrailer geopend, waar deze mensen terecht konden voor een warme douche, toiletspullen en schone wc’s.

Het epicentrum van de coronapandemie verschoof in mei naar Zuid-Amerika. Onder andere Peru en Brazilië werden hard getroffen. ‘Het is belangrijk dat deze mensen medische hulp krijgen. Als ze besmet raken en niet op tijd worden geholpen, zullen ze op straat sterven.’ In opvangcentra in het centrum van São Paulo screenden onze teams dakloze mensen. In Mexico werd door onze teams een basketbalstadion omgebouwd tot behandelcentrum voor patiënten met COVID-19.

In de Jemenitische stad Aden heeft ons team in onze COVID-19-kliniek non-stop gewerkt om al het mogelijke te doen voor de patiënten. Ze plaatsten extra bedden en werkten aan de aanvoer van meer zuurstof en zoveel mogelijk andere noodzakelijke materialen. Het was een zware strijd in onze kliniek in de havenstad. Door desinformatie en angst kwamen veel mensen pas in een laat stadium van de ziekte naar ons toe voor hulp.

In juli hebben onze teams trainingen gegeven aan medisch personeel, ziekenhuizen ondersteund en speciale corona-afdelingen opgezet in o.a. Irak, Jemen en Libanon. Vooral Jemen werd hard geraakt. Het voortdurende conflict en het ingestorte zorgsysteem in combinatie met het coronavirus veroorzaakten een humanitaire ramp.

De aantallen coronabesmettingen namen overal ter wereld toe. Verschillende landen scherpten hun maatregelen aan. Er werd al gesproken over een tweede golf. Het virus had ook Syrië bereikt. Een groot deel van de mensen die in het begin positief op corona in Syrië werden getest, bestond uit medisch personeel. Dat was uiterst zorgwekkend in een gebied waar er al een chronisch tekort was aan medisch personeel. Zeker gezien op dat moment meer dan 2,7 miljoen vluchtelingen in Syrië in ongezonde, overbevolkte kampen verbleven en dringend medische en psychologische zorg nodig hadden.

In het Griekse kamp Vathy op Samos zijn in september ruim 100 mensen besmet geraakt met corona. Ze werden onder zeer onhygiënische omstandigheden geïsoleerd, in containers. ‘Onze patiënten vertellen ons dat er kakkerlakken en ratten rondlopen,’ vertelde Mirjam Molenaar, onze medisch teamleider ter plaatse. In het kamp zelf waren slechts twee legerartsen en drie verpleegkundigen voor de 4.300 vluchtelingen, asielzoekers en migranten. Onze teams hebben hulp geboden in een kliniek net buiten het kamp. In totaal zijn er 9.938 mensen naar het nieuwe kamp op Lesbos overgebracht. De levensomstandigheden zijn echter zeer zorgwekkend. Bewoners spreken over tenten die met meerdere families worden gedeeld of zelfs met minstens 150 mensen tegelijk.

Irak meldt dagelijks bijna 4.000 nieuwe personen met corona (COVID-19). Onze teams ondersteunen het Al-Kindy ziekenhuis in Bagdad, onder andere op de intensive care. Alle 52 bedden zijn hier bezet. ‘Elke dag zien we meer en meer ernstig zieke coronapatiënten in Bagdad,' vertelt Pedro Serrano Guajardo, onze specialist op de intensive care. Ziekenhuizen raken overvol en kunnen de grote stroom van coronapatiënten niet aan. Gezien het grote aantal patiënten, werken onze teams aan een nieuwe COVID-19-afdeling in het ziekenhuis. Niet alleen in Irak, maar in veel landen waar onze teams werken neemt het aantal coronapatiënten weer toe.

Door de coronapandemie is de toch al moeilijke situatie van vluchtelingen nog schrijnender geworden. De naderende winter zorgt voor kou én verkoudheid, wat ook een symptoom is van corona. Ze kampen met tekorten aan schoon water, met gedwongen terugkeer en coronabesmettingen. Wereldwijd doen onze teams wat ze kunnen om deze mensen te helpen.

Verspreid over de hele wereld wordt hard gewerkt aan een coronavaccin. Een goede zaak. ‘Maar wat we moeten voorkomen, is dat landen in de zoektocht naar een vaccin het eigenbelang vooropstellen,' zegt Dimitri Eynikel, beleidsadviseur van de internationale campagneorganisatie van Artsen zonder Grenzen, de MSF Access Campaign. ‘Als we corona (COVID-19) niet wereldwijd aanpakken, zijn we uiteindelijk allemaal de dupe.’

In het Amazonegebied van Brazilië vindt een grote ramp plaats. In de hoofdstad, Manaus, liggen alle bedden van de intensivecareafdelingen vol. De wachtlijsten met ernstig zieke coronapatiënten lopen steeds hoger op. En hulpverleners worden verpletterd door de emotionele last van het dagelijks overlijden van meerdere patiënten. Onze teams helpen op alle mogelijke manieren.

Een jaar later is de pandemie nog niet verdwenen. Onze coronahulp is helemaal verweven in onze dagelijkse hulpverlening. Hoewel er veilige en effectieve coronavaccins beschikbaar zijn, zullen die voor de meerderheid van de mensen nog lang onbereikbaar blijven. Vaak zijn dit dezelfde mensen die wij buiten de boot zien vallen als het gaat om toegang tot gezondheidszorg. Daarom blijven wij ons inzetten om de meest kwetsbaren te helpen.