Gaza

Het Israëlisch-Palestijns conflict escaleerde op 7 oktober 2023. Hamas vuurde die dag duizenden raketten af op Israël, en doodde en gijzelde honderden mensen. Als reactie op de aanval voert Israël sindsdien luchtaanvallen uit op Gaza.

Het aantal doden en gewonden loopt sinds oktober 2023 elke dag op. Twee miljoen mannen, vrouwen en kinderen in de Gazastrook hebben nauwelijks nog toegang tot basisbehoeften en medische zorg. De situatie in Gaza is een humanitaire ramp.

De situatie in de Gazastrook is de afgelopen maanden zo ernstig verslechterd dat er inmiddels sprake is van hongersnood in het gebied rond Gaza-Stad. Dat meldt het IPC, de voedselwaakhond van de Verenigde Naties, in een nieuwe analyse van augustus 2025. Hierin staat ook dat de regio’s Deir al-Balah en Khan Younis tegen eind september gevaar lopen door hongersnood te worden getroffen.

Tussen mei en eind juli 2025 is het aantal patiënten in onze ondervoedingsprogramma’s verviervoudigd. Eén op de vier patiënten in onze klinieken is ondervoed. Met name kinderen, zwangere vrouwen en moeders. Ondervoeding is levensbedreigend. En maakt het herstel van wonden en infectieziekten vrijwel onmogelijk. Eén op de drie Gazanen zit momenteel dagenlang zonder voedsel.

Steeds vaker zijn ook hulpverleners ondervoed. Sommige collega’s verlenen medische hulp terwijl ze al 24 tot 48 uur niets hebben gegeten.

Sinds 19 januari 2025 was er een fragiel staakt-het-vuren in Gaza. Hiermee kwam er een einde aan de bombardementen en het geweld. Gegijzelden werden vrijgelaten en herenigd met hun families. Maar in de vroege uren van 18 maart 2025 werd het fragiele staakt-het-vuren doorbroken. Zware bombardementen door het Israëlische leger op de Gazastrook eisten die ochtend honderden levens, waaronder die van veel vrouwen en kinderen.

Onze teams hebben direct zorg verleend vanuit een veldhospitaal in Deir Al Balah, onze klinieken in Attar, Mawasi en Rafah en in het Nasser-ziekenhuis. ‘Op het moment dat er eindelijk een sprankje hoop was en de hulpverlening weer op gang kwam, werd de aanval weer geopend. Onze teams ter plaatse doen alles wat ze kunnen, maar deze situatie is onhoudbaar. Mensen sterven door gebrek aan zorg, en we zien met eigen ogen hoe geen enkel menselijk leven meer wordt gerespecteerd of beschermd,’ aldus onze directeur Karel Hendriks.

Twee partijen die oorlog met elkaar voeren kunnen een staakt-het-vuren met elkaar afspreken. Dat houdt in dat beide partijen stoppen met het uitvoeren van oorlogshandelingen, zoals geweld en bombardementen. Hoe lang het geweld stopt is afhankelijk van de gemaakte afspraken en kan tijdelijk zijn of voor onbepaalde tijd. Er zijn vaak langdurige onderhandelingen voordat er een overeenkomst is over een staakt-het-vuren. Hoewel een staakt-het-vuren niet altijd leidt tot een vredesovereenkomst, is het een goede stap in de richting van het beëindigen van een oorlog.

Door de aanvallen op Gaza zijn veel ziekenhuizen verwoest. Maar door blokkades bij de grenzen van Gaza is het bijna onmogelijk om medische voorraden bij onze hulpverleners te krijgen. De medische tekorten zijn enorm. Hierdoor moeten hulpverleners nog altijd met zeer beperkte middelen werken om slachtoffers toch van de nodige zorg te voorzien. Vreselijk schrijnende situaties zijn het gevolg.

Als gevolg van het geweld in Gaza en de enorme tekorten zien we een groot aantal andere problemen ontstaan. Mensen krijgen door het gebrek aan basisbenodigdheden zoals water, voedsel en elektriciteit, te maken met allerlei complicaties die hun levens in gevaar brengen. Denk aan ontstekingen van wonden die niet goed verzorgd kunnen worden, uitdroging door een tekort aan water en ondervoeding als gevolg van voedseltekorten. Ook zien we een toename van besmettelijke ziekten die zich steeds sneller verspreiden, waaronder diarree, acute luchtweginfecties, huidinfecties en hepatitis.

Sinds oktober 2023 tot juni 2025 hebben onze teams het volgende gedaan in Gaza en de Westelijke Jordaanoever:

- 1.004.974 consulten
- 267.981 spoedhulpbehandelingen
- 63.764 mensen behandeld tegen diarree
- 23.013 operaties
- 46.637 patiënten opgenomen
- 13.226 bevallingen begeleid
- 55.859 mensen psychologische steun gegeven

Daarnaast investeren we in voorraden, transport, lokale salarissen en noodhulp. Tegelijkertijd is alles duurder geworden: van voedsel tot brandstof.

Veel ziekenhuizen en medische klinieken in Gaza zijn systematisch verwoest. Nog maar 17 van de 36 ziekenhuizen in Gaza zijn deels operationeel, en zelfs die draaien met grote moeite. In Noord-Gaza is geen enkel ziekenhuis meer volledig in werking.
Ook artsen, patiënten en hulpverleners zijn nergens meer veilig. Onze teams moesten zich al minstens achttien keer terugtrekken uit ziekenhuizen en klinieken na aanvallen. Meer dan vijftig keer werden medische locaties getroffen door luchtaanvallen, tankschoten of directe gevechten. Daarnaast kwamen hulpkonvooien onder vuur te liggen. Sinds het begin van de oorlog zijn al 1.580 zorgverleners gedood. Bij deze aanvallen verloren twaalf van onze collega’s het leven.