Geen regen, geen eten

‘Er is weinig regen gevallen. Het was dit jaar erger dan ik me kan herinneren,' vertelt Khadija Iba. ‘We hebben bijna niets geoogst. We moeten groenten kopen op de markt, maar alles kost nu bijna twee keer zoveel. Daardoor hebben we niet genoeg te eten.’ Khadidja Iba zit in de wachtruimte van onze voedingskliniek in Massakory, een kleine stad in de Sahel-regio. Ze heeft 2 uur gelopen voor het vervolgbezoek van Sara, haar dochtertje van 9 maanden. Sara volgt sinds een maand ons voedingsprogramma. Nadat Sara is onderzocht, ontvangt Khadidja zakjes met energierijke pindapasta. Dit zal ze Sara dagelijks geven, tot het volgende consult.

We moeten groenten kopen op de markt, maar alles kost nu bijna twee keer zoveel.
Khadidja Iba
uitgedroogde grond
Vruchtbare grond verdwijnt en een slechte oogst: dieren hebben nauwelijks voer, terwijl de economie afhankelijk is van veeteelt. ©Claudia Blume/MSF

Oorzaken ondervoeding zijn complex

De aanhoudende ondervoedingscrisis treft vooral kinderen onder de 5 jaar, net als zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven. De oorzaken van ondervoeding zijn complex: slechte oogsten, een weinig gevarieerd dieet en sociaal-culturele factoren. Dit jaar is de situatie verergerd door een ongewoon kort regenseizoen. De Sahel is een droge streek met stijgende temperaturen en onregelmatige regenval. De impact van de klimaatcrisis is er goed zichtbaar. Langzaamaan drogen vruchtbare delen op en veranderen ze in woestijn. In de afgelopen 10 jaar hebben de Sahara- en Sahel-zones zich 150 km naar het zuiden uitgebreid, daardoor is er minder landbouw- en weidegebied.

Achta Abakar wacht op een consult voor haar 13 maanden oude zoontje, Abdoul-Rahman Mahamat. © Claudia Blume/MSF
Moeders en hun kinderen in ons gezondheidscentrum van Massakory, voor de wekelijkse controle. © Claudia Blume/MSF

3 uur reizen voor water

Voor veel mensen in deze droge, onherbergzame regio is het gebrek aan schoon drinkwater een nog grotere zorg. ‘Er staan 2 waterputten in mijn dorp, maar dat is niet genoeg voor iedereen’, zegt Khadidja Mahamat. ‘Het water smaakt vies, we geven het vooral aan de dieren. Om aan drinkwater te komen, ga ik op een ezel naar een ander dorp. Heen- en terugreizen kost 3 uur.’ De slechte waterkwaliteit veroorzaakt gezondheidsproblemen zoals diarree, waardoor het risico op ondervoeding alleen maar toeneemt.

Er staan 2 waterputten in mijn dorp, maar dat is niet genoeg voor iedereen.
Khadidja Mahamat
hulpverlener voorlichting ondervoeding Tsjaad
Onze hulpverlener Sylviane Adjianto geeft voorlichting over manieren om ondervoeding te voorkomen. © Claudia Blume/MSF

De hulp die wij bieden:

  • We behandelen kinderen met ondervoeding in 7 gezondheidscentra in de steden Massakory en Massaguet.
  • We ondersteunen de overige 26 medische faciliteiten met mobiele voedingsteams.
  • We helpen ernstig ondervoede kinderen in de voedingskliniek in het ziekenhuis van Massakory.
  • We bezoeken afgelegen dorpen om ouders te leren hoe ze ondervoeding bij kinderen kunnen voorkomen en opsporen.

Wachten op regenbuien

Onze hulpverleners treffen in de dorpen vooral vrouwen, kinderen en oudere mannen aan. Jonge mannen zijn vaak vertrokken op zoek naar werk of ze hebben hun vee naar het zuiden van het land gebracht. De meeste mannen komen terug wanneer het tijd is om te zaaien. Deze tijdelijke migratie is niet nieuw, maar volgens Osman Abakar zijn de jonge mannen dit jaar eerder vertrokken dan normaal, vanwege de slechte oogst. ‘We zijn bang voor de toekomst’, zegt hij. ‘Het enige wat we kunnen doen is wachten op de volgende regenbuien. Als de regen ons nog een keer in de steek laat, weten we niet wat we moeten doen.’

Als de regen ons nog een keer in de steek laat, weten we niet wat we moeten doen.
Osman Abakar

1.600 kinderen behandeld

In de eerste 15 weken na de start van ons voedingsprogramma hebben onze teams meer dan 1.600 kinderen behandeld. Ook bereiden ze zich voor op volgend jaar. ‘Er is angst dat het ergste nog moet komen. We denken dat mensen steeds eerder in de problemen komen’, zegt onze medisch teamleider Ibrahim Barrie. ‘Het is een langdurige crisis geworden. Tegelijkertijd is er minder financiering voor voeding en voedselzekerheid. We hebben meer hulp nodig om te voorkomen dat kinderen overlijden door ondervoeding.’

Onze hulpverleners leren ouders hoe ze een MUAC-bandje kunnen gebruiken om te bepalen of hun kind ondervoed is. © Claudia Blume/MSF
MUAC staat voor 'Middle Upper Arm Circumference' en is een sneltest voor ondervoeding voor kinderen onder de 5 jaar. © Claudia Blume/MSF