Verslag van een helse tijd

Wanneer de gevechten uitbreken in Kunduz, wordt de stad aan één stuk gebombardeerd. Onze teams vluchten naar een bunker, waar ze de hele nacht blijven. Patiënten kunnen door de gevechten onze teams niet bereiken. Dat blijft een tijdje zo, vanwege het aanhoudende geweld op straat. Vanaf het moment dat er minder kanonnen klinken, worden onze teams overweldigd met patiënten. ’Een helse tijd,’ vertelt onze collega. ‘Veel mensen zijn gewond geraakt in het kruisvuur of door bomaanslagen. Een patiënt met schotwonden in zijn buik en borst bloedde hevig, maar kreeg ook bijna geen lucht. Ik sneed twee gaten in de borst om ervoor te zorgen dat het bloed kon wegvloeien en om de longen te laten uitzetten. Toch werd het al snel duidelijk dat hij niet meer te redden was.’

In juni vluchten al 400 families uit Kunduz, onze teams zorgen dagelijks voor 12.000 liter schoon drinkwater. © Prue Coakley/MSF
Onze chirurgische teams voeren een operatie uit bij een patiënt die gewond is geraakt door de gevechten in Kunduz. © Stig Walravens/MSF

Van kantoor tot trauma-unit

Onze teams bouwen het kantoor om tot trauma-unit en proberen zoveel mogelijk mensen tegelijkertijd te helpen. ‘Soms hadden wel vier mensen op hetzelfde moment een spoedoperatie nodig,’ knikt de arts. Een van de patiënten die de arts altijd bijblijft is een jongetje met een verband om zijn hand. De vader brengt de jongen binnen, ze zijn allebei rustig en kalm. ‘Er lijkt geen urgentie te zijn. Als ik even later het verband eraf haal, zie ik een gapend gat in zijn hand. De jongen zelf lijkt helemaal niets te voelen. Toen een kogel hem raakte tijdens het spelen, zijn meerdere zenuwen verbrijzeld.’

‘Amputatie lijkt de beste optie’

Er is weinig tijd te verliezen. ‘Amputatie lijkt in eerste instantie de beste optie. In overleg met de vader besluiten we het toch een kans te geven. We behouden de hand van de jongen,’ zegt de arts. ‘We hebben ons best gedaan het weefsel zoveel mogelijk intact te houden. Een metalen beugel moet de botten op hun plaats houden.’ Onze teams zijn voorzichtig optimistisch. ‘De jongen heeft nog steeds zijn hand. Deze zal nooit meer volledig functioneren, maar dit scenario hadden we al niet verwacht.’

Opereren als één team

Intussen verschuift de focus van onze teams van het behandelen van oorlogswonden naar -complicaties. De patiënten zijn naar ons nieuwe ziekenhuis verplaatst. ‘In het Kunduz Trauma Centrum doen we ons werk terwijl de bouw nog gaande is. De snelheid waarmee het hele bouwteam opereert, is verbazingwekkend. Ze zijn heel oplossingsgericht. Laatst hadden we moeite om brancards binnen te krijgen omdat de grond vol puin lag. Binnen de kortste keren heeft het team toen beton gestort. Fantastisch hoe deze logistiek medewerkers de problemen van artsen en verpleegkundigen helpen op te lossen.’ Zo kunnen de medische teams zich optimaal richten op het behandelen van patiënten. ‘Samen gaan we ervoor.’