Medische faciliteiten aangevallen

‘De situatie in het land is zo verslechterd dat in sommige steden, zoals Lashkar Gah en Kunduz, de medische faciliteiten worden aangevallen’, legt Laura Bourjolly uit, onze coördinator Humanitaire Zaken in Afghanistan. Zoals een raket die insloeg op het terrein van ons Boost-ziekenhuis in Lashkar Gah. De explosie was heel dicht bij onze spoedeisende hulpafdeling. Toch blijven onze medewerkers patiënten behandelen in alle projecten in Afghanistan.

20 operaties één op dag

In Lashkar Gah, waar onze teams het Boost-ziekenhuis ondersteunen, wordt er al meer dan een week hevig gevochten. Het leven staat stil. Alle zorgmedewerkers verblijven in het ziekenhuis om patiënten te behandelen. En omdat het te gevaarlijk is om naar huis te gaan. Het lawaai maakt het erg moeilijk om te slapen vertellen onze medewerkers. Tot op heden hebben we alle afdelingen van het ziekenhuis open kunnen houden. Vorige week hebben onze teams in het Boost-ziekenhuis 20 operaties op één dag uitgevoerd. De meeste patiënten waren oorlogsgewonden. Veel mensen zijn nu de stad ontvlucht waardoor de afgelopen dagen aanzienlijk minder patiënten naar ons ziekenhuis zijn gekomen voor medische zorg.

Het lawaai maakt het erg moeilijk om te slapen.
Onze chirurgische teams voeren een operatie uit bij een patiënt die gewond is geraakt door de gevechten in Kunduz. © Stig Walravens/MSF
Personeel is druk bezig met het uitvoeren van een operatie in het Boost-ziekenhuis. (foto mei 2021) © Tom Casey/MSF

Kliniek voor zwaargewonden

Ook in en rond Kunduz laaiden de laatste tijd veel gevechten op. Eind vorige week viel de stad in handen van de Taliban. Toen het geweld in juli toenam, hebben we ons kantoor omgebouwd tot een kliniek voor zwaargewonden. Hierin staan 25 bedden. We hebben hier zorg verleend aan mensen die gewond zijn geraakt door explosies, kogels en granaatscherven. Tussen 1 en 9 augustus hebben we 127 patiënten behandeld voor verwondingen door kogels en explosies. 27 van hen waren kinderen onder de 16 jaar. Wij blijven zorg verlenen aan zwaargewonden in deze kliniek. Waar mogelijk plaatsen we mensen over naar andere klinieken of traumacentra.

In juli hebben onze teams in Kunduz ook een kleine kliniek geopend voor medische zorg voor ontheemde vrouwen en kinderen. In deze kliniek hebben we circa 300 patiënten per dag behandeld. Sinds begin augustus hebben we deze overgedragen aan een andere organisatie, zodat onze teams zich konden concentreren op de traumazorg. Ook hebben we schoondrinkwater uitgedeeld.

Een hulpverlener onderzoekt de röntgenfoto van een patiënt met een gecompliceerde breuk in zijn boven- en onderbeen. © Stig Walravens/MSF
Onze anesthesist Wais Mohammad voert een controle uit bij de 63 jaar oude Esa. © Tom Casey/MSF

Meer geweld, minder patiënten

In gebieden met hevige gevechten is het te gevaarlijk voor mensen om hun huis te verlaten. Daardoor komen mensen niet naar het ziekenhuis als dit nodig is. Vaak wachten ze tot ze erg ziek zijn en het echt niet meer anders kan. We zien dat het aantal patiënten op onze spoedeisende hulp, coronabehandelcentrum en poliklinieken afneemt naarmate het geweld toeneemt.

‘We hadden maar één zwangere vrouw in het ziekenhuis’, vertelt Sarah Leahy, projectcoördinator in Helmand. ‘Maar de volgende dag, nadat de gevechten een beetje waren afgezwakt, slaagden 10 zwangere vrouwen erin ons te bereiken. Hierdoor weten we dat de behoeften er wel zijn. We zijn erg bezorgd om vrouwen die nu noodgedwongen thuis moeten bevallen zonder medische hulp, terwijl ze complicaties hebben.’

Eerstehulp coördinator Masood: 'We zien veel oorlogsgewonden, maar de meeste mensen die we normaal behandelen blijven thuis door het geweld.' ©MSF/Tom
Eerstehulp coördinator Masood en een arts behandelen een man met een schotwond in zijn been. ©MSF/Tom

Honderdduizenden mensen gevlucht

De botsingen tussen de strijdende partijen hebben ook honderdduizenden mensen uit hun huizen verdreven. Sommigen hebben veiligheid gezocht in stedelijke gebieden. En wonen in informele kampen met weinig toegang tot basisvoorzieningen zoals voedsel, onderdak en medische zorg.

Kliniek in Kandahar

In de stad Kandahar hebben we een tijdelijke kliniek opgezet waar we medische zorg bieden aan kinderen onder de vijf jaar. Deze kliniek staat in het Haji-kamp, waar 500 mensen leven. We hebben ook waterpunten en de toegang tot toiletten en douches hersteld. Vorige week waren er sinds 28 juli meer dan 170 kinderen behandeld. De meeste voor luchtwegaandoeningen, diarree en bloedarmoede.

400 gezinnen zochten onderdak in dit kamp na de hevige gevechten in Kunduz. Onze teams zorgen hier voor 12.000 liter schoon drinkwater per dag.
De tijdelijke kliniek die we hebben opgezet voor mensen op de vlucht. Het team heeft in de eerste 12 dagen meer dan 3.400 consultaties uitgevoerd.

Consulten op afstand

In Kandahar, waar onze teams een project runnen voor patiënten met resistente tuberculose (DR-TB), voeren ze consultaties via de telefoon uit. Ook geven we buffervoorraden medicijnen mee om te voorkomen dat patiënten naar ons hoeven te komen. In Lashkar Gah nam een paar dagen geleden het aantal zwangere vrouwen dat zorg zocht toe, toen de situatie rustiger was. Medische noodgevallen, geboorten en chronische aandoeningen houden niet ineens op in tijden van oorlog.

Voortdurend bezorgd

Het conflict blijft zeer dynamisch en het geweld laait op in verschillende delen van het land. Wij passen onze projecten aan om zoveel mogelijk mensen te kunnen helpen. Maar het medisch personeel in Afghanistan wordt continu geconfronteerd met gevechten in de straten rondom de ziekenhuizen en klinieken. Iedereen is voortdurend bezorgd over de gezinnen die ze thuis hebben achtergelaten. Terwijl de gevechten de steden binnenkomen, blijven de ziekenhuizen functioneren. Maar de dreiging om op de verkeerde plaats te zijn, is altijd aanwezig.