Hoe een ziekenhuis zich aanpast in tijden van crisis

‘De zorg voor patiënten met brandwonden vereist een groot aantal medewerkers omdat zij zo kwetsbaar zijn,’ vertelt Nicolas. Tegelijkertijd wordt het bemannen van het ziekenhuis door de verschillende crises een steeds grotere uitdaging. ‘Er gebeurt altijd iets onverwachts. Als onze teams iets hebben geleerd de afgelopen maanden, is het om ons continu aan te passen.’

Een paar dagen nadat Nicolas arriveert in Haïti, wordt het land getroffen door een aardbeving. Ook al is de hoofdstad niet direct geraakt, vult het Tabarre-ziekenhuis zich al snel met patiënten. ‘Veel mensen zijn er slecht aan toe. Doordat wegen zijn verwoest, duurt de reis naar ons ziekenhuis erg lang. Wonden zijn dan al geïnfecteerd,’ zegt Nicolas. Sommige wonden zijn niet meer enkel met antibiotica te behandelen. Onze teams starten een bloedinzamelingsactie om de constante stroom van gewonden aan te blijven kunnen. Niet veel later zal het bloed ook nodig zijn voor schotwonden en messteken.

Het is al jaren onrustig in Haïti. Gewapende groepen strijden continu om de macht. ‘De eerste week na de aardbeving is het even rustig. Daarna barst het geweld weer los,’ zegt Nicolas. Kogelregens, plunderingen en platgebrande huizen zijn aan de orde van de dag. Het veiligheidsniveau in Port-au-Prince is in decennia niet zo alarmerend geweest. ‘Al snel stromen de gewonden binnen. Maar het ziekenhuis ligt dan al vol met overlevenden van de aardbeving.’ Onze teams hebben al het mogelijke personeel ingezet.

Als enige brandwondencentrum van Haïti heeft het Tabarre-ziekenhuis aardig wat personeel nodig. Het behandelen en verzorgen van brandwonden is erg intensief. ‘Het kleinste probleem kan al gauw heel groot worden. Infecties ontstaan heel snel. Het verband moet daarom continu verwisseld worden, net als het beddengoed. Het herstel is mentaal heel zwaar. Mensen hebben veel behoefte aan psychologische zorg.’ De verschillende crises maken het lastig om op volle capaciteit te draaien. ‘En dan hebben we het nog niet eens over het brandstoftekort gehad.’

Wanneer transportmedewerkers staken in november, kunnen honderden medewerkers niet meer naar het ziekenhuis komen. Ook wordt door het hele land geen brandstof meer geleverd. Zonder brandstof is er geen stroom om het ziekenhuis draaiende te houden. ‘We besluiten alleen nog patiënten in levensgevaar op te nemen,’ vertelt Nicolas. ‘Ook breiden we onze diensten uit naar shifts van 24 uur om onze reistijd te beperken.’ Het brandstoftekort creëert levensgevaarlijke situaties. ‘Mensen proberen zelf een voorraadje aan te leggen op onveilige plekken, waardoor er brand uitbreekt,’ licht Nicolas toe. Als afgelopen dinsdag een tankwagen moet uitwijken voor een motorfiets, kantelt de wagen. Al snel verzamelt een menigte zich langs de wagen om het schaarse goed af te tappen. Dan ontploft de truck. Er zijn tot nu toe 60 doden en honderden gewonden te betreuren. Onze teams zijn onmiddellijk ter plaatse gekomen om gewonden te behandelen en door te verwijzen. 12 patiënten zijn intussen opgenomen in ons brandwondencentrum.

Dan is er nog de coronacrisis. ‘We testen iedereen die zorg nodig heeft. En we proberen het aantal bezoekers ernstig te beperken. Maar een kind heeft natuurlijk wel een ouder nodig,’ zegt Nicolas. Medewerkers die besmet raken, moeten thuisblijven. Besmette patiënten moeten verhuisd worden naar een andere afdeling, waar ze zuurstof krijgen. ‘Gelukkig zijn er tot dusver geen coronadoden te betreuren in het Tabarre-ziekenhuis,’ besluit Nicolas zijn verhaal. ‘Het is hard werken in tijden van crisis. En Haïti kampt met crisis na crisis.’