Achter de schermen: mentale hulp voor teams in Tigray

Binnen enkele uren na de start van de gevechten in het gebied moesten onze teams het lopende werk staken om hulp te bieden aan de gewonden van de gevechten. Het aantal gewonden was zo groot dat onze teams het niet aankonden. ‘Het team heeft zeer moeilijke besluiten moeten nemen. Bijvoorbeeld alleen zorg bieden aan de mensen met de grootste overlevingskans,’ vertelt Kaz. ‘Voor de verpleegkundigen druist dit in tegen alles waar ze voor opgeleid zijn, dit zorgt voor zeer stressvolle situaties.’

De situatie is extra zwaar voor onze Ethiopische collega’s. Naast het bieden van medische noodhulp onder grote druk, maken zij zich door de voortdurende gevechten zorgen over hun eigen toekomst en die van hun land. Daarnaast hebben enkele van hen familieleden en vrienden die zijn achtergebleven in Tigray. Door de complete communicatie black-out hebben zij al weken geen contact. ‘Van de een op andere dag zijn mensen verdwenen. Ze zijn gevlucht naar een ander dorp of stad zonder enige mogelijkheid om vrienden en familie te laten weten waar ze zijn,’ vertelt Kaz.

Om goed om te gaan met deze stressvolle situaties en traumatische gebeurtenissen, bieden wij al onze teams psychosociale ondersteuning. Dit kan een telefoongesprek zijn, of fysieke psychologische hulp in het veld. Ook onze teams in Ethiopië hebben deze zorg gekregen. Zoals veel teams in situaties van oorlog en geweld, hebben ook zij veel gehad aan de individuele en groepssessies. Deze sessies helpen mensen om te gaan met de dagelijkse stress die zij ervaren.

‘Allereerst vragen we iedereen om een inventarisatie te maken van alles wat hen stress geeft', vertelt Kaz. ‘Dat kunnen kleine dingen zijn, zoals familieproblemen, maar ook grotere problemen, zoals de gevechten in Tigray. In de tweede stap kiest de groep gezamenlijk de grootste stressfactoren die ze willen bespreken. Het kan overweldigend voelen om aan meerdere problemen tegelijk te denken, daarom vragen we om de focus te leggen op een specifiek onderwerp en die in detail uit te pluizen.

In de derde stap kijken we vanuit deze structuur naar de mogelijkheden voor verbetering. Wat gaat er wel goed of wat functioneert nog wel binnen dit probleem? Het is niet onze intentie om de problemen opzij te schuiven, maar meer om het hele verhaal te vertellen', zegt Kaz. ‘Natuurlijk zorgt dit er niet voor dat de dramatische incidenten weggaan. Maar door naar het hele verhaal te kijken, inclusief alle dingen die nog wél goed gaan, lukt het mensen meer oplossingsgericht naar hun problemen kijken. Dit kost tijd, inzet en moed, maar meestal lukt het mensen om de switch te maken, omdat ze niet ongelukkig of gestrest willen blijven. Aan het einde van de dag, denken ze: ik kan misschien niet helemaal blij zijn, maar ik kan wel iets blijer zijn.’

De laatste twee stappen gaan over nadenken hoe je de situatie kan verbeteren en het maken van een actieplan voor jezelf. Deze stappen zijn essentieel om de impact te beperken van het grote probleem, in dit geval de gevechten. Met familie, vrienden of collega’s praten over je problemen, maar juist ook de simpele dingen in het leven, zorgt voor minder stress.’

‘In Amhara bestaat het team uit Ethiopiërs met verschillende achtergronden. Ze zeggen hier nooit iets over tijdens de sessies. In plaats daarvan leggen ze de focus op het feit dat ze samen levens hebben gered, als een team. De bewakers die helpen met het verkeer, de artsen die de gewonden behandelen, de verpleegkundigen die eerste hulp bieden en de labtechnici die bloedtesten uitvoeren. Samen werken ze als een geoliede machine en iedereen heeft zijn of haar eigen rol', vertelt Kaz. ‘Ik moet zeggen dat het bewonderenswaardig is hoe dit team zo snel wist om te schakelen van hun huidige medische activiteiten naar het bieden van medische noodhulp', besluit Kaz.