Fotoserie: 'Dit draag ik met me mee'

'Ik heb mijn liefde voor koken meegenomen. In Venezuela heb ik altijd mijn eigen onderneming gehad: ik verkocht fruit en sapjes en werkte daarnaast als cateraar. Ik hou van het land, maar het is niet mogelijk om rond te komen. Nu verkoop ik cake en ijs in Pacaraima. Wat ik het meest mis, is mijn familie. We zijn verspreid over Brazilië, Venezuela, Peru en Colombia.'

'Ik heb mijn naaimachine meegebracht naar Brazilië. Eigenlijk ben ik lerares, maar ik werk nu als naaister om geld te verdienen. Zojuist heb ik een taxi betaald om mijn dochter op te halen in Venezuela. Ze wordt ernstig mishandeld door haar man. In Brazilië hebben we weinig - bij aankomst sliepen we op een kartonnen doos - maar het is beter dan in Venezuela. De prijzen van voedsel zijn er niet meer te betalen.'

*Naam gefingeerd.

'Wij dragen veel kennis over het kappersvak met ons mee. In Venezuela hebben we altijd een eigen haarsalon gehad. Toen we de verf en andere materialen niet meer konden betalen, hebben we de salon verkocht. In Brazilië verkopen we voorlopig koffie en snacks. Uiteindelijk willen we heel graag hier een nieuwe haarsalon openen.'

'Domingo is pastoor en advocaat. Zelf heb ik altijd als naaister gewerkt. Deze vakkennis hebben we meegebracht naar Brazilië. Net als vele andere Venezolaanse families, zijn we vertrokken om te kunnen overleven. Het maakt me verdrietig dat mijn familie niet bij elkaar is. 2 kinderen zijn in Rio Grande do Sol en de oudste is naar Bogotá in Colombia gegaan. Daar heeft hij een beroerte gekregen en is hij overleden. Soms vraag ik me af of hij nog zou leven als we allemaal samen waren.'

'Deze honkbalpet herinnert me aan mijn leven in Venezuela. We zijn vertrokken om onze kinderen te kunnen voeden. Elke ochtend vroegen ze om ontbijt en was er niets om ze te geven. Als er wél ontbijt was, dan was er geen lunch. Als er lunch was, geen diner. En als er geen diner was, geen ontbijt. Ik droom van een kalm leven met genoeg tijd voor mijn kleinkinderen.'

'We zijn hier gekomen met onze dromen. Dromen om een eigen bedrijf te runnen, al is het maar een klein bedrijf. Onze families zijn in Venezuela gebleven. Voor ons is het daar onmogelijk om een baan te vinden. Als je hier een baan vindt, kun je een leven opbouwen. Onze moeders hebben gehuild en gezegd hoe moeilijk ze het vinden. Het is ook moeilijk, vooral slapen op de grond, maar we zullen hier onze weg vinden.'

'We zijn naar Brazilië vertrokken met de kleding die we op dat moment aan hadden. Verder niets. We hebben al onze bezittingen verkocht om hier een toekomst op te bouwen. Het is onze wens om onze dochter te laten studeren. En misschien kunnen we zelf ook een studie oppakken. We willen een huis bouwen dat we ons thuis kunnen noemen. Als echte Braziliaanse burgers.'